Serge Haroche en David J. Wineland krijgen Nobelprijs voor de natuurkunde 2012 voor quantumoptica

De Fransman Serge Haroche en de Amerikaan David Wineland krijgen de Nobelprijs voor hun 'baanbrekend onderzoek op het gebied van het meten en manipuleren van afzonderlijke quantumsystemen'. Ze hebben wonderbaarlijke voorspellingen van de quantummechanica gedemonstreerd door gebruik te maken van de interactie tussen licht en materie. Wineland keek naar de quantumeigenschappen van enkele atomen. Hij slaagde erin deze te meten en manipuleren met behulp van licht. Haroche beschouwde juist de lichtdeeltjes als quantumsysteem en gebruikte de atomen om het licht te controleren en uit te lezen. Beiden waren in staat de quantumeigenschappen van de deeltjes te controleren en uit te lezen zonder deze te vernietigen. De technieken die zij in dit fundamentele onderzoek gebruikten, zijn breed toepasbaar. Zeer nauwkeurige atoomklokken en een supersnelle toekomstige quantumcomputer hebben hier profijt van.

AMOLF-projectleider Ewold Verhagen: "Haroche en Wineland hebben prachtige technieken ontwikkeld om enkele quantumsystemen - fotonen en atomen - te vangen, en er de gedachte-experimenten mee gerealiseerd die de grondleggers van de quantummechanica voor bizar en onmogelijk hielden."

FOM-focusgroepleider prof.dr.ir. Leo Kouwenhoven reageert ook enthousiast: "De interactie tussen licht en materie op het fundamentele niveau van een enkel lichtdeeltje en een enkel atoom is een fantastische mijlpaal in de natuurkunde. Een welverdiende prijs met twee prachtige prijswinnaars. Dit onderzoek is een grote stimulans geweest voor ideeën over de quantum computer."

Haroche haalt een aardige quote aan van Schrödinger (1952): "We never experiment with just one electron or atom (...). In thought-experiments we sometimes assume we do; this invariably entails ridiculous consequences...".

Meer informatie
Voor meer informatie over de Nobelprijs voor de natuurkunde 2012 kunt u terecht op de website van de Nobelprijs.