Negen topnatuurkundigen krijgen blijde kerstboodschap
De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft 30 excellente wetenschappers een zogeheten Vici-subsidie toegekend. Hieronder zijn er vier gehonoreerd binnen het gebied Natuurkunde en vijf natuurkundigen binnen andere gebieden.
Dynamica in celmembranen
Prof. dr. Mischa Bonn, AMOLF – Fysische Chemie
Het celmembraan, het doosje rond de cel, doet veel meer dan alleen de celonderdelen bijeen houden. De moleculen in het membraan reguleren bijvoorbeeld transport, en geven signalen door. Dit onderzoek gaat na hoe, en vooral hoe snel, die moleculen hun werk doen.
Mens agitat molem
Prof. dr. Anton Darhuber, TU/e - Applied Physics
Large volumes of liquid can easily be manipulated with conventional pumps and plumbing. Such a macro-scale approach, however, fails, when it comes to tiny fluid quantities. This research project aims at developing effective ways of moving liquids at micro- and nanometer scales for improved exploitation of oil reservoirs and the manufacture of energy-efficient organic light emitting diodes.
Zet eiwitten op hun plaats
Prof. dr. Marileen Dogterom, AMOLF – Cel Biofysica
Het skelet van levende cellen wordt voor een belangrijk deel gevormd door holle eiwitbuisjes genaamd microtubuli. Dit onderzoek gaat over de rol van de dynamiek en krachtgeneratie van microtubuli bij het naar de juiste plaats transporteren van eiwitten in levende cellen.
Elektronen razendsnel en zeer precies volgen
Dr. Kjeld Eikema, VU – Lasercentrum
Laserpulsen korter dan een miljoenste van een miljardste seconde zullen worden gebruikt om de voorspelde uiterst snelle beweging van elektronen in complexe biomoleculaire ionen te kunnen volgen en sturen. Met dezelfde laserpulsen zal het ook mogelijk worden de energiestructuur van atomaire ionen ongekend precies te vergelijken met theoretische modellen.
Moleculen meten één voor één
Dr. Serge Lemay, TUD- Moleculaire Biofysica
Nanofabricage stelt onderzoekers in staat geminiaturiseerde laboratoriums te bouwen voor de elektrochemische detectie van individuele moleculen. Deze unieke aanpak maakt het mogelijk om reacties te bestuderen op het niveau van één molecule, en leidt tot betere analysesystemen voor medische diagnostiek en waterverontreiniging.
Atomen in actie zien
Dr. ir. Jom Luiten, TU/e-Coherentie & Quantum Technologie
Elektronenmicroscopen kunnen afzonderlijke atomen zichtbaar maken, maar alleen in rust. De onderzoekers gaan een methode ontwikkelen om met elektronen razend snel plaatjes te kunnen schieten. Atomen kunnen dan in hun beweging gefilmd worden, bijvoorbeeld tijdens scheikundige reacties.
Sociologie van elektronen in lage dimensies
Prof. dr. Cristiane de Morais Smith, UU – Theoretische Natuurkunde
Laag-dimensionale materialen zijn perfecte systemen om quantumeffecten waar te nemen. Dit project gaat onderzoeken hoe elektronen zich in de aanwezigheid van talloze andere elektronen gedragen in een wanordelijke tweedimensionale omgeving en ook in een stapeling van verscheidene tweedimensionale lagen.
Rekenen met verstrengelde elektronspins
Dr. ir. Lieven Vandersypen, TUD / FOM – Quantum Transport
Einstein geloofde het niet, maar quantumdeeltjes kunnen op een innige manier met elkaar verstrengeld zijn. Intussen bleek dat deze verstrengeling kan worden gebruikt om supersnel te rekenen en niet te kraken versleuteling van gegevens te realiseren, althans in theorie. Dit onderzoek gaat individuele elektronen vangen op een chip, de verstrengeling van de spins van de elektronen in de greep krijgen en vervolgens gebruiken.
Het multiplexen van biochemische signalen
Dr. Pieter Rein ten Wolde, AMOLF - Fysica van Leven
Biochemische netwerken van interagerende biomoleculen zijn de analoge computers van het leven. Net zoals door één telefoonlijn meerdere telefoongesprekken gestuurd kunnen worden, kunnen cellen meerdere biochemische signalen door één biochemisch netwerk sturen. Dit onderzoek gaat dit zogenaamde multiplexen ophelderen.
De Vici-subsidie bedraagt maximaal 1.250.000 euro. Hiermee moet de onderzoeker in vijf jaar tijd een eigen onderzoeksgroep opbouwen. De Vici-subsidie is bestemd voor excellente, zeer ervaren onderzoekers die met succes een vernieuwende onderzoekslijn hebben ontwikkeld. De wetenschappers behoren tot de top van hun onderzoeksveld. Daarnaast hebben ze bewezen dat ze als coach voor jonge onderzoekers kunnen optreden.