Snaren zichtbaar maken in Utrecht
Van 11 tot 15 augustus komen meer dan honderd experts op het gebied van snaartheorie uit de hele wereld naar Utrecht voor de internationale workshop 'Integreerbaarheid in ijk- en snaartheorie'. Nobelprijswinnaar Gerard 't Hooft gaf in 1974 de aanzet tot de relatie tussen de theorie van elementaire deeltjes en wat tegenwoordig snaartheorie heet. Juan Maldacena van het Institute of Advanced Study in Princeton wist ruim twintig jaar later deze relatie concreet te maken. Hierdoor levert snaartheorie een nieuwe aanpak op om de krachten tussen de elementaire deeltjes te berekenen. Beiden spreken op de workshop.
Het is geen toeval dat de workshop in Utrecht plaats vindt. Het Instituut voor Theoretische Fysica van de Universiteit Utrecht speelt door de jaren heen een grote rol in het onderzoek naar de dualiteit tussen ijk- en snaartheorieën. De ijktheorieën beschrijven de krachten tussen elementaire deeltjes: de elektromagnetische kracht, de zwakke en de sterke kernkracht. Van de snaartheorie hoopt men dat die ook de zwaartekracht, die over lange afstanden werkt, kan verenigen met de drie andere fundamentele krachten. Het werk in Utrecht aan ijk- en snaartheorie heeft het instituut wereldfaam bezorgd. Het hielp de workshop naar Utrecht te krijgen. Recente vooruitgang is gebaseerd op technieken uit de theorie van exact oplosbare modellen, ook integreerbare systemen genoemd. Als onderwerp gaat integreerbaarheid terug tot het werk van de Nederlandse wiskundigen Korteweg en De Vries van een eeuw geleden. Het heeft tal van toepassingen gekregen, van de fysica van optische glasvezels tot solitone golven in plasmafysica en supergeleiders.
Net nu doen zich in de wisselwerking tussen ijk- en snaartheorie opwindende ontwikkelingen voor. Berekeningen in supersymmetrische ijktheorieën (met honderden gecompliceerde Feynmandiagrammen) kunnen theoretici nu gemakkelijk verklaren door de integreerbare structuur van snaartheorie. Integreerbaarheid levert daarom een onverwachte en elegante manier op om snaren binnen ijktheorieën zichtbaar te maken.
De workshop in Utrecht is één van de activiteiten van het Europese netwerk 'Constituents, fundamental forces and symmetries of the universe'. Sinds 2005 werd drie keer eerder zo'n jaarlijkse bijeenkomst gehouden, twee keer in Parijs en één keer in het Albert Einstein Instituut in Potsdam. De workshop gaat specifiek over wat integreerbaarheid recent in ijk- en snaartheorie en de theorie van de gecondenseerde materie aan nieuwe ontwikkelingen heeft opgeleverd. Ook biedt hij een forum voor discussies over openstaande problemen.
Meer informatie over de workshop is te vinden op deze website.
Contactpersoon is dr. Gleb Arutyunov, telefoon (030) 253 59 06.