FOM, TI Food and Nutrition en DPI samen op zoek naar nieuwe biopolymeren
Dit is een gezamenlijk persbericht van FOM, TI Food and Nutrition en DPI.
Utrecht (NL) – De Stichting FOM, het Top Institute Food and Nutrition en het Dutch Polymer Institute (DPI) starten een gezamenlijk onderzoek naar de eigenschappen van biomaterialen en nieuwe synthetische materialen die hieraan gerelateerd zijn. Resultaten zullen bijdragen aan bijvoorbeeld duurzamere alternatieven voor traditionele polymeren of aan veel grotere stabiliteit en kwaliteit van eiwitrijke voedingsmiddelen. Het onderzoeksprogramma 'Bio(-related) materials' is ook van belang voor de goede internationale wetenschappelijke positie van Nederland op het gebied van onderzoek naar polymeren en colloïdale systemen. De duur van het programma is vijf jaar. Het budget bedraagt in totaal circa vijf miljoen euro.
De natuur als inspiratiebron
De karakteristieke eigenschappen van biopolymeren inspireren wetenschappers tot het ontwikkelen van synthetische polymeren met dezelfde eigenschappen. Een voorbeeld hiervan is het kneden van brooddeeg: je trekt de structuur kapot en je plakt het weer aan elkaar. Brooddeeg, een systeem van biopolymeren, heeft zelfhelende eigenschappen en is een inspiratiebron voor synthetische materialen met dezelfde eigenschappen. Een tweede voorbeeld is het vervangen van dierlijke door plantaardige eiwitten voor toepassing in vleesvervangers. De structuur van de eiwitten is hier van groot belang. Omdat men een beperkt begrip heeft van met name hoe die structuur gevormd wordt, ligt hier een grote uitdaging.
Nieuw onderzoek nodig
Tussen de moleculaire samenstelling van biopolymeren en hun synthetische varianten en de uiteindelijke 'voelbare' eigenschappen van materiaal of voedingsmiddel zit een enorm kennisgat. Zo gebruiken medici het biopolymeer polymelkzuur als schroeven om botbreuken te fixeren. Het materiaal is biologisch afbreekbaar maar de mechanische eigenschappen laten te wensen over. Op moleculair niveau is hier geen verklaring voor. Wetenschappers ontwikkelen nieuwe polymeren nu door trial and error. Ze kunnen niet gericht een polymeer ontwikkelen dat de juiste afbreekbaarheid én de juiste mechanische eigenschappen heeft.
Om de moleculaire eigenschappen van het biopolymeer te kunnen vertalen in eigenschappen van het uiteindelijke materiaal is een goed fundamenteel begrip van het gedrag van deze polymeren van groot belang. FOM, TI Food and Nutrition en DPI hebben deze uitdaging opgepakt. Op verschillende niveaus (moleculaire, meso- en microschaal) gaan ze kijken naar de structuur en dynamica van de polymeren. Met name staat de vraag centraal hoe de eigenschappen op één lengteschaal (bijvoorbeeld de moleculaire) zich vertalen in structuren en eigenschappen op een hogere (bijvoorbeeld mesoscopische) lengteschaal. Beter begrip hiervan moet leiden tot nieuwe materialen met eigenschappen die op macroschaal beïnvloedbaar zijn.
Publiek-private samenwerking
In het Industrial Partnership Programme 'Bio(-related) materials' werkt FOM samen met TI Food and Nutrition en DPI. Industrial Partnership Programmes zijn onderzoeksprogramma's waarin FOM excellent natuurkundig onderzoek koppelt aan industriële ambities. FOM doet dit in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven, in dit programma vertegenwoordigd door DPI en TI Food and Nutrition. Bedrijven financieren minimaal vijftig procent. Het onderzoek heeft een looptijd van vijf jaar. Het budget bedraagt in totaal circa vijf miljoen euro. TI Food and Nutrition en DPI financieren namens hun industriële leden vijftig procent van het FOM-programma.
Dit nieuwe consortium brengt verschillende expertises bij elkaar. FOM zorgt voor de fundamentele kennisopbouw. TI Food and Nutrition en DPI hebben de expertise om die kennis beschikbaar te maken voor innovaties in producten en industriële processen, respectievelijk in de voedsel- en chemische industrie.
Tot 5 september 2008 kunnen onderzoekers onderzoeksvoorstellen binnen het vastgestelde thema indienen. In eerste instantie gaat het om zogenaamde voor-aanvragen. De beoordelingscommissie zal na een eerste beoordelingsronde een aantal onderzoekers uitnodigen een uitgewerkte aanvraag in te dienen. In deze tweede ronde beoordeelt een internationaal onafhankelijk panel de uitgewerkte aanvragen. Meer informatie op www.fom.nl
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:
Annemarie Zegers, afdeling Voorlichting en Public Affairs, Stichting FOM, telefoon: (030) 600 12 18
Ton van Vliet, Top Institute Food and Nutrition, telefoon: (0317) 48 01 36
Richard van den Hof, Dutch Polymer Institute, telefoon: (046) 476 74 01
Over FOM
De Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) bevordert fundamenteel natuurkundig onderzoek in Nederland. Activiteiten van FOM komen het algemeen belang ten goede, in het bijzonder dat van het hoger onderwijs en het bedrijfsleven. Met circa 850 medewerkers en een omzet van tachtig miljoen euro voert FOM natuurkundig toponderzoek uit binnen vier instituten en 165 werkgroepen aan Nederlandse universiteiten. Voor samenwerking met industriële onderzoekers (Industrial Partnership Programmes) heeft FOM een budget van 3 miljoen euro per jaar beschikbaar. Meer informatie: www.fom.nl
Over TI Food and Nutrition
De Stichting Top Institute Food and Nutrition is een publiek-privaat partnerschap van bedrijven en kennisinstellingen die actief zijn op het gebied van voedingsmiddelen en voeding. TI Food and Nutrition heeft tot doel de concurrentiepositie van haar partners te versterken door het uitvoeren van baanbrekend onderzoek op het gebied van voedsel, voeding en gezondheid. Op deze wijze wil ze haar partners in staat stellen innovatieve producten en technologieën te ontwikkelen die beantwoorden aan de vraag van de consument om veilige, lekkere en gezonde voedingsmiddelen. TI Food and Nutrition is één van de Technologische Top Instituten en heeft een omzet van circa dertig miljoen euro per jaar. Binnen de TI Food and Nutrition-programma’s zijn circa 250 medewerkers werkzaam. Meer informatie: www.tifn.nl
Over DPI
De Stichting Dutch Polymer Institute is een publiek-private samenwerking ontstaan in 1997, die precompetitief onderzoek doet op het gebied van polymeren en hun toepassing. Het verbindt wetenschappelijke kennis met industriële behoefte aan innovatie. Dit resulteert in toegevoegde waarde voor universiteiten in de vorm van wetenschappelijke publicaties en voor bedrijven in de vorm van intellectueel eigendom. Ongeveer tweehonderd onderzoekers (promovendi en postdocs) werken momenteel aan DPI-projecten - ondergebracht bij kennisinstellingen verspreid over de wereld. De Minister van Economische Zaken heeft het Polymeren Innovatie Programma 2008-2015 goedgekeurd. Dit betekende voor het Dutch Polymer Institute een start met het ambitieuze programma, gekenmerkt door sustainability, quality of life en economic growth. Meer informatie: www.polymers.nl