FOM kent 16 miljoen euro toe voor zes nieuwe onderzoeksprogramma's
De Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) heeft in totaal 16 miljoen euro toegekend aan zes nieuwe onderzoeksprogramma's in de Nederlandse natuurkunde. Per programma bundelen dé specialisten van de verschillende Nederlandse kennisinstellingen op specifieke terreinen hun krachten. De onderzoeksgroepen gaan werken aan gebieden waarop de Nederlandse natuurkunde internationaal uitblinkt en waarvan het wetenschappelijk en maatschappelijk belang duidelijk aanwezig is: nanofysica, fysica van levensprocessen, fysica van turbulentie, en nanotechnologie voor zonnecellen. De nieuwe onderzoeksprogramma's moeten leiden tot wezenlijk begrip van recent ontdekte verschijnselen en in sommige gevallen ook zicht bieden op nieuwe technologie.
In het eerste programma gaat het om het spontaan optreden van elektrische en magnetische verschijnselen op grensvlakken in complexe oxiden. Dit nog slecht begrepen fenomeen is van belang in materialen op nanoschaal. Het tweede programma gaat een mogelijk heel nieuwe techniek voor data-opslag ontwikkelen, op basis van een verschijnsel dat tot voor kort voor onmogelijk werd gehouden. Het programma in de fysica van levensprocessen heeft als doel de relatie tussen het ruimtelijke ontwerp en het functioneren van biochemische regelnetwerken op te helderen. Het gedrag van druppels in turbulente stromingen is het onderwerp van het vierde programma. Pas recent is het vermoeden ontstaan dat het microscopische gedrag van de druppels een direct effect heeft op macroscopische gedrag van zowel druppels als stroming. Het vijfde programma gaat internationaal vermaarde expertise in Nederland inzetten om met behulp van colloïden nieuwe functionele nanomaterialen te maken en ze ook grondig te karakteriseren. In het laatste nieuwe programma gaan onderzoekers zich richten op het maken van efficiëntere en/of goedkopere zonnecellen door toepassing van nanostructuren en nieuwe concepten uit het nano-onderzoek.
De zes gehonoreerde programma's zijn de winnaars van een zware competitie die afgelopen voorjaar begon met 18 ingediende voorstellen voor nieuwe onderzoeksprogramma's bij FOM. Op basis van mondelinge presentaties, adviezen van adviescommissies en een scherpe beoordeling door internationale experts van de wetenschappelijke kwaliteit van de voorstellen heeft het bestuur van FOM de hoogst eindigende voorstellen beloond met elk gemiddeld een kleine 3 miljoen euro voor de komende vier tot zes jaar. De programma's verenigen de beste onderzoeksgroepen op hun terrein in Nederland. Daarmee realiseert FOM wat in het beleidsjargon 'focus en massa' heet: met een fors aantal van de beste onderzoekers in Nederland op nationaal niveau gecoördineerd werken aan een beperkt aantal uitdagende wetenschappelijke onderwerpen.
Een overzicht van de nu gehonoreerde nieuwe onderzoeksprogramma's, met de programmaleiders en de kennisinstellingen waar de deelnemende onderzoekers werken, staat hier.
Meer informatie bij drs. Job de Kleuver, afdeling onderzoekbeleid van FOM, telefoon (030) 600 12 22 of Huub Eggen, afdeling voorlichting van FOM, telefoon (030) 600 12 08.