KM3NeT krijgt 8,8 miljoen euro
Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap gaat een subsidie van 8,8 miljoen euro verstrekken als Nederlandse bijdrage aan de Europese onderzoeksfaciliteit KM3NeT. Deze faciliteit gaat worden gebouwd op de bodem van de Middellandse Zee, op een plaats waar die enige kilometers diep is. Wetenschappers zullen KM3NeT gebruiken voor het detecteren van subatomaire deeltjes, neutrino's, die afkomstig zijn uit de kosmos, en voor verschillende takken van diepzee-onderzoek. De verstrekte subsidie stelt de Nederlandse onderzoekers en de Nederlandse industrie in staat een prominente rol te spelen in het verwezenlijken van de KM3NeT-faciliteit.
Een Europees consortium van dertig onderzoeksinstituten is in 2006 begonnen met het ontwerp van KM3NeT. Drie onderzoeksinstituten leveren de Nederlandse bijdrage: het Nationaal instituut voor subatomaire fysica (Nikhef) in Amsterdam (het FOM-Instituut voor Subatomaire Fsyica is hierin de grootste partner), het Kernfysisch Versneller Instituut (KVI) in Groningen en het Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek (NIOZ) op Texel. De bouw staat gepland voor 2011.
Nikhef en KVI zullen met de verstrekte subsidie een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan het ontwerp van de neutrinotelescoop van KM3NeT. Daarmee versterken zij de positie van Nederland in het consortium. In het bijzonder zullen zij een bijdrage leveren aan een nieuw ontwerp voor de lichtsensoren en het netwerk van kabels die de meetgegevens van de sensoren aan wal brengen. Het ontwerp voor het kabelnetwerk zal gebaseerd zijn op de technologie van optische fibers, waarin Nederland zowel op het gebied van onderzoek als op industrieel niveau al een belangrijke positie inneemt. NIOZ zal haar vooraanstaande positie in het diepzee-onderzoek kunnen versterken door de ontwikkeling en het gebruik van nieuwe meetinstrumenten die continu uitgelezen kunnen worden via het kabelnetwerk.
De minister heeft op basis van het advies van de NWO en SenterNovem besloten om vijf door de zogeheten commissie Van Velzen geselecteerde Europese onderzoeksfaciliteiten via NWO te financieren, waarvan KM3NeT er één is. De voorstellen zijn eerder door het Europees Strategisch Forum voor Onderzoeksinfrastructuur (ESFRI) op de Europese Roadmap geplaatst. Begin volgend jaar volgt nog een kabinetsreactie op het eindrapport van de commissie Van Velzen.
Meer informatie over onderzoek in de astrodeeltjesfysica bij Nikhef: http://www.nikhef.nl/wetenschap-techniek/astrodeeltjesfysica/
Meer informatie bij prof.dr. Maarten de Jong, telefoon (020) 592 21 21, prof.dr. Els de Wolf, telefoon (020) 592 51 23, of Gabby Zegers, wetenschapsvoorlichter Nikhef, telefoon (020) 592 50 75.
Hoge-resolutieversies in tiff van de illustraties zijn beschikbaar via http://www.nikhef.nl/media/downloads/