Vici-subsidies voor natuurkundigen
De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft Vici-subsidies toegekend aan zes natuurkundigen. Een Vici-subsidie bedraagt maximaal 1,25 miljoen euro. Hiermee kan de onderzoeker in vijf jaar tijd een eigen onderzoeksgroep opbouwen. De subsidie wordt toegekend aan excellente, zeer ervaren onderzoekers die met succes een vernieuwende onderzoekslijn hebben ontwikkeld.
Eiwitten zijn veelzijdige moleculen die door samenwerken allerlei biologische structuren kunnen opbouwen. Tijdens het samenwerken veranderen de eiwitten vaak van vorm. Prof.dr. Peter Bolhuis, oud-FOM-onderzoeker op een zogeheten Springplank-positie, en collega's van de afdeling Computational Physics and Chemistry van de Universiteit van Amsterdam gaan met nieuwe krachtige simulaties dit onbekende proces uitzoeken. Dit zal bijvoorbeeld leiden tot beter begrip van ziekten als Alzheimer en Parkinson, maar ook tot de ontwikkeling van nieuwe duurzame materialen.
Bankgegevens kunnen intrinsiek veilig via internet worden verzonden door de individuele bits te coderen als een quantumtoestand van één enkel foton. In dit project gaat prof.dr. Andrea Fiore, leider van de werkgroep FOM-E-06 bij de Faculteit Technische Natuurkunde aan de Technische Universiteit Eindhoven, miniatuur optische schakelingen ontwikkelen die één enkel foton kunnen genereren, manipuleren en detecteren.
In Mott-materialen bestaan sterke onderlinge interacties tussen de mobiele ladingsdragers. Prof.dr.ir. Hans Hilgenkamp gaat kijken naar de elektronische wisselwerkingen aan grensvlakken tussen p- en n-type gedoteerde Mott-materialen. Mogelijk treedt er een Bose-Einstein-condensatie van excitonen op, met bijzondere uitwerkingen op de geleidingseigenschappen van het samengestelde systeem. Hilgenkamp is verbonden aan de vakgroep Lage temperaturen van de faculteit Technische Natuurwetenschappen, Universiteit Twente. FOM kende onlangs 3 miljoen euro toe voor onderzoek naar bijzondere elektrische en magnetische verschijnselen in laagdimensionele structuren, zoals dunne lagen en nanomaterialen. Hilgenkamp is de leider van dit nieuwe FOM-programma en leider van de werkgroep FOM-T-29 in Twente.
Dr.ir. Paul de Jong, van het FOM-Instituut voor Subatomaire Fysica NIKHEF in Amsterdam, gaat de nieuwe LHC-versneller bij CERN gebruiken om naar supersymmetrie te zoeken en naar antwoorden op vragen als "wat is donkere materie" en "waarom is er geen antimaterie in het heelal". De theorie van supersymmetrie voorspelt een verband tussen elementaire deeltjes met heeltallige spin (bosonen), en deeltjes met halftallige spin (fermionen).
De zwaartekracht rond zwarte gaten is zo sterk dat niets eruit kan ontsnappen, maar volgens de kwantummechanica zenden zwarte gaten thermische straling uit. Het doel van dit project is om de kwantummysteries van zwarte gaten te verklaren met behulp van de snaartheorie. Dr. Kostas Skenderis van het Instituut voor Theoretische Fysica aan de Universiteit van Amsterdam zal een onderzoeksgroep oprichten die hiermee aan de slag gaat.
Cellen bevatten energieproducerende organen die hun eigen DNA bezitten alsof het kleine organismen zijn. Moleculaire machines die dit DNA continu bewerken, kunnen in een reageerbuisje nagebouwd worden. Dit onderzoek richt zich op het functioneren van deze moleculaire mechanismen, die onderzocht worden met natuurkundige instrumentatie en methoden. Dr.ir. Gijs Wuite, Fysica van Complexe Systemen, gaat dit onderzoek aan de VU uitvoeren. Wuite is leider van een FOM-onderzoeksprogramma en de werkgroep FOM-V-09 aan de VU.