FOM Valorisatie Prijs 2009 voor Richard van de Sanden
De Stichting FOM heeft de FOM Valorisatie Prijs 2009 vandaag toegekend aan prof.dr.ir. M.C.M. (Richard) van de Sanden van de Technische Universiteit Eindhoven. Hij ontvangt deze prijs voor zijn onderzoek op het gebied van plasma depositie technologieën en zijn actieve rol bij het benutten van deze kennis door verschillende industriële partners. Dit jaar reikt FOM deze prijs ter waarde van 250.000 euro voor het eerst uit. De prijs dient als inspirerend voorbeeld voor andere onderzoekers zodat zij meer oog krijgen om kansen te zien voor benutting van de kennis die zij opdoen met hun onderzoek. De prijs past goed bij de doelstelling van FOM om een relevante bijdrage aan de Nederlandse kenniseconomie te leveren en het mede oplossen van wetenschappelijke vraagstukken bij bedrijven en op maatschappelijke terreinen. De uitreiking van de prijs zal op een geschikt moment later dit jaar plaatsvinden.
Richard van de Sanden (45) is sinds 1990 groepsleider van de Plasma Materials Processing groep in Eindhoven. Vele proefschriften en wetenschappelijke artikelen in gerenommeerde tijdschriften leidden al tot verschillende (wetenschappelijke) prijzen, en ook tweemaal de Best Teacher Award van de TU Eindhoven. Naast zijn zeer steile wetenschappelijke groeicurve is Van de Sanden een enthousiast initiator van vernieuwing van industriële processen. 'Hij is een meester in het schakelen tussen zijn fundamentele fysische kennis en technologische uitdagingen waarmee hij vanuit de industrie geconfronteerd wordt' aldus de selectiecommissie.
Voor de prijs werden dit jaar drie kandidaten voorgedragen. De voordracht voor Van de Sanden was unaniem: 'Hij weet de mogelijkheden voor benutting van zijn wetenschappelijke kennis goed in te schatten en uit te dragen. Met name de mate waarin de kandidaat zich voor valorisatie heeft ingespannen heeft geleid tot productieve samenwerkingsverbanden met een grote verscheidenheid van zeer verschillende bedrijven. Dit leverde 19 gezamenlijke octrooiaanvragen op, gezamenlijke onderzoeksprojecten en inbedding van kennis in nieuwe processen en producten' schrijft de selectiecommissie in haar considerans (zie bijlage).
Over het onderzoek
Aan de wetenschappelijke basis van plasma depositie liggen verschillende fysisch chemische eigenschappen ten grondslag van zowel plasma als het met plasma te behandelen oppervlak. Voorbeelden van relevante onderzoeksvragen zijn: hoe wordt het plasma geproduceerd, wat is de invloed van stromingspatronen, welke radicalen worden gevormd, welk effect hebben geladen deeltjes en welke processen spelen zich af aan het gemodificeerde oppervlak. Nieuwsgierig naar de antwoorden op dit type vragen beoefenen professor Van de Sanden en zijn medewerkers hun onderzoek dat gefocusseerd is op de in situ analyse van plasma depositie processen. Zo heeft onderzoek met niet lineaire laser spectroscopie gedetailleerde kennis opgeleverd over depositie precursors en andere adsorbenten die het depositie proces beïnvloeden. Deze technologieën kunnen worden toegepast in de productie van zonnecellen, coatings, en andere halfgeleider applicaties als microbatterijen en condensators.
Over de prijs
De FOM Valorisatie Prijs is ingesteld door de Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie om kennisbenutting van fysisch onderzoek te stimuleren. De prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan een onderzoeker (of groep van onderzoekers) werkzaam in de fysica aan een Nederlandse onderzoeksinstelling die erin geslaagd is resultaten uit het eigen onderzoek op succesvolle wijze tot nut voor de maatschappij te maken. De FOM Valorisatie Prijs is een eerbetoon. Deze prijs is tevens bedoeld als een inspirerend voorbeeld voor anderen. De winnaar krijg een bedrag van 250.000 euro. Hiervan is 235.000 euro een subsidie voor een nieuw onderzoek/valorisatieproject. De overige 15.000 euro is een prijs voor persoonlijk gebruik door de laureaat.
De selectiecommissie voor de FOM Valorisatie Prijs 2009 bestaat uit voorzitter Joop Sistermans (voorzitter AWT), uit twee leden namens de wetenschap: prof.dr.ir. Anton van Steenhoven (TU Eindhoven) en prof.dr.ir. Sybrand van der Zwaag (TU Delft), en uit twee leden uit het bedrijfsleven: dr. Egbert-Jan Sol (TNO) en dr. Gert Jan Jongerden (Nuon Helianthos).