Academische Jaarprijs 2009 voor dance event 'Cosmic Sensation' van Nikhef
De Academische Jaarprijs 2009 is uitgereikt aan Team De Jong voor hun voorstel 'Cosmic Sensation', een dance event op basis van kosmische straling. Op woensdag 7 oktober ontvingen de onderzoekers van het FOM-instituut voor subatomaire fysica Nikhef en de Radboud Universiteit Nijmegen de hoofdprijs van 100.000 euro uit handen van minister Ronald Plasterk (OCW). De Jong is binnen de Stichting FOM werkgroepleider en lid van de Raad van Bestuur. Daarnaast is hij een van de initiatiefnemers van het zeer succesvolle HiSPARC-project, waarbij scholieren meedoen met wetenschappelijk onderzoek naar hoog energetische kosmische straling met zelfgebouwde detectoren.
Cosmic Sensation is een dance event waarbij de muziek en licht tijdens het feest door middel van kosmische straling aangestuurd worden. Terwijl bezoekers door koptelefoons luisteren naar de muziek, zijn de kosmische deeltjes die de aarde bereiken vanuit het heelal live op enorme schermen waar te nemen. Het evenement zal volgend jaar juni tijdens de Zomerfeesten in Nijmegen plaatsvinden.
Kosmische straling
Onze aarde ondergaat een continu deeltjesbombardement vanuit het heelal. Wanneer de deeltjes onze dampkring binnenkomen, ontmoeten ze diverse obstakels; er zullen botsingen optreden tussen (delen van) atoomkernen waarbij processen een rol spelen die op aarde met behulp van deeltjesversnellers bestudeerd worden. Kunstmatige productie van deze deeltjes is niet nodig wanneer de kosmische straling voor onderzoek gebruikt kan worden. Dit levert tegelijkertijd een schat aan informatie op over het heelal. Sterrenkunde en deeltjesfysica komen hier dus samen in een dynamisch jong vakgebied, de astrodeeltjesfysica.
Dit onderzoek stond aan de basis van het HiSPARC project, dat in 2004 de Altran Foundation Award 2004 won. Die prijs bestond uit adviserende, technische en financiële ondersteuning voor een periode van een jaar ter waarde van een miljoen euro. De jury koos het Nederlandse project uit 163 Europese en Amerikaanse inzendingen en honoreerde HiSparc onder andere vanwege 'het actief betrekken van docenten en scholieren bij wetenschappelijk onderzoek'. Inmiddels hebben ruim veertig scholen door heel Nederland detectoren op hun dak staan en doen leerlingen mee met echt wetenschappelijk onderzoek naar deze kosmische deeltjes. De botsingen kunnen ook zichtbaar gemaakt worden met licht en/of geluid. Dat vormde de basis voor het idee er een dance event omheen te maken.
De Academische Jaarprijs is bestemd voor de beste vertaling van wetenschappelijk onderzoek naar een breed publiek. Het Team De Jong streed onder leiding van prof.dr. Sijbrand de Jong samen met zeven andere teams om de hoofdprijs. In de afgelopen maanden presenteerden de teams hun plannen in het televisieprogramma Noorderlicht (VPRO) en in NRC Handelsblad en nrc.next.
Meer informatie
Over Cosmic Sensation: www.cosmicsensation.nl en www.hisparc.nl
Over de Academische Jaarprijs: www.academischejaarprijs.nl
Contact
Sijbrand de Jong, 024 - 365 21 68,
Surya Bonam, 020 - 592 50 75.