Acht Vici-subsidies voor natuurkundig onderzoek
De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft acht vernieuwende wetenschappers binnen het natuurkundige onderzoeksveld een zogeheten Vici-subsidie toegekend. Vijf van hen zijn momenteel leider van een FOM-werkgroep. Een zesde is een oude bekende van FOM omdat hij anderhalf jaar lang postdoc in FOM-dienst is geweest. De Vici-subsidie bedraagt maximaal 1.500.000 euro per persoon en is hiermee één van de grootste persoonsgebonden subsidies van Nederland. Met de subsidie kunnen de onderzoekers in vijf jaar tijd een eigen onderzoeksgroep opbouwen. In totaal ontvingen 31 wetenschappers een Vici-subsidie.
De Vici-subsidie is bestemd voor zeer ervaren onderzoekers die hebben aangetoond met succes een eigen vernieuwende onderzoekslijn tot ontwikkeling te kunnen brengen en die als coach voor jonge onderzoekers kunnen fungeren. Vici biedt de onderzoeker de gelegenheid een eigen onderzoeksgroep op te bouwen, vaak vooruitlopend op een structurele hoogleraarspositie.
De Vici-subsidie is een van de drie subsidievormen van de Vernieuwingsimpuls. De andere twee subsidies zijn de Veni-subsidie (voor pas gepromoveerden) en de Vidi-subsidie (voor ervaren postdocs). De Vernieuwingsimpuls richt zich op onderzoekers die uitdagend en grensverleggend onderzoek willen doen. De Vernieuwingsimpuls is opgezet in samenwerking met het Ministerie van OCW, de KNAW en de universiteiten.
Hieronder vindt u een lijst met de acht gehonoreerde natuurkundegerelateerde onderzoeksvoorstellen. De volledige lijst met 31 toekenningen is te vinden op http://www.nwo.nl/nwohome.nsf/pages/NWOP_82AB7M. Het volledige NWO persbericht kunt u lezen op http://www.nwo.nl/nwohome.nsf/pages/NWOP_82AB6D.
IJkvelden uit kwantumsnaren
Dr. G. (Gleb) Arutyunov (m) 29-04-1968 (Rusland), UU - Natuur- en sterrenkunde
IJktheorieën beschrijven de krachten tussen elementaire deeltjes. In snaartheorie zijn de elementaire bouwstenen snaartjes in plaats van deeltjes. Het doel van dit onderzoek is te begrijpen hoe ijk- en snaartheorieën dezelfde fysische verschijnselen beschrijven en hoe dat inzicht kan helpen om onze kennis van de natuur op subatomaire afstanden te verdiepen.
Licht op ziekte
FOM-werkgroepleider prof.dr. J.F. (Johannes) de Boer (m) 02-06-1964, VU – Natuur- en sterrenkunde
Ziekte leidt tot structurele veranderingen in weefsel. Dit onderzoek gebruikt optische echo om weefsel af te beelden in holle organen (long, darm, blaas) met behulp van kleine endoscopen, gecombineerd met fluorescentie om afwijkend weefsel op te laten lichten.
De dynamica van enkele moleculen binnenin de levende cel
FOM-werkgroepleider prof.dr. N.H. (Nynke) Dekker (v) 02-04-1971, TUD – Moleculaire biofysica
Met enkel-molecuultechieken kan de dynamica van biologische moleculen nauwkeurig worden bekeken. We gaan deze technieken uitbreiden zodat we individuele moleculen binnenin de levende cel zelf kunnen bekijken. Hiermee zullen we het kopieermechanisme van DNA beter kunnen begrijpen.
Kunstmatige moleculen op nanoschaal
FOM-werkgroepleider prof.dr. J.L. (Jennifer) Herek (v) 11-10-1968, UT - MESA+
De natuur blijkt steeds weer met complexe structuren van moleculen geweldig efficiënte oplossingen te genereren voor allerlei toepassingen. De onderzoekers gaan artificiële moleculen bouwen die de eigenschappen van deze moleculaire complexen nadoen. Met gebruik van nanotechnologie en ultrasnelle lasers gaan ze proberen nieuwe toepassingen zoals efficiënte zonnecellen te ontwikkelen.
Nanotechnologie: de weg van lab naar productie
Oud-FOM-postdoc dr.ir. W.M.M. (Erwin) Kessels (m) 12-04-1973, TU/e – Technische natuurkunde
Nanotechnologie wordt gezien als dé grote belofte voor de toekomst. De onderzoeker zal nieuwe technieken en materialen ontwikkelen door fabricageprocessen op atomaire schaal te begrijpen en te beheersen. Dit dient de kloof tussen onderzoek in het lab en industriële productie van bijvoorbeeld nieuwe elektronica en zonnecellen te overbruggen.
Unlocking the chemistry of the heavens
FOM-werkgroepleider prof.dr. H.V.J. (Harold) Linnartz (m) 16-10-1965, LEI - Sterrewacht
Tussen en rondom sterren vinden chemische reacties plaats die ronduit exotisch zijn. Ondanks de lage temperaturen, sterke stralingsvelden en lage dichtheden worden complexe moleculen gevormd. De onderzoeker gaat in het laboratorium processen nabootsen die de aanwezigheid van de waargenomen moleculen in de ruimte kunnen verklaren.
Het overbruggen van de kloof tussen korrelsystemen en continuümtheorie
FOM-werkgroepleider prof.dr. S. (Stefan) Luding (m) 16-08-1964, UT – Multiscale mechanics
Granulaire materialen of korrelsystemen komen veel voor in ons dagelijkse leven, van zand op het strand tot muesli in de keuken. Ze vormen 75% van alle ruwe materialen in de industrie. De korrels in die systemen beïnvloeden elkaar en bewegen gezamenlijk, wat tot ongewenste scheidingsverschijnselen leidt en soms tot fatale fenomenen als aardverschuivingen en lawines. Het begrijpen en voorspellen van hun gedrag vereist een koppeling van moderne deeltjesmodellen en computersimulaties met continuümtheorie die overal wordt gebruikt waar teveel deeltjes beschouwd moeten worden.
De meetkunde van de supersnaren
Dr. S.J.G. (Stefan) Vandoren (m) 21-12-1968 (België), UU - Natuurkunde
Supersnaartheorie streeft naar een kwantummechanische beschrijving van de zwaartekracht, en een unificatie met de elementaire deeltjestheorie. De theorie vereist extra dimensies met een zeer ingewikkelde meetkundige structuur. Het doel van dit project is om deze meetkunde verder te ontwikkelen en toe te passen.