FOM-onderzoek in de wetenschappelijke scheurkalender
Onderzoeker Peter Schall werkte mee aan de Wetenschappelijke Scheurkalender 2010. Vandaag, maandag 16 augustus, lezen tienduizenden Nederlanders en Belgen het volgende over de maximale pakkingsgraad van bollen.
Kristalhelder
Het zal je nooit lukken om met knikkers een bak te vullen zonder dat er ruimte tussen de knikkers in de bak over blijft. De pakkingsgraad van de knikkers in deze bak kan dus nooit 100% zijn. Wat is de maximale pakkingsdichtheid die je met bollen kunt halen?
Deze vraag is belangrijk voor wetenschappers omdat atomen vaak beschreven kunnen worden als bollen. De interesse voor dit probleem is heel oud en komt voort uit de vraag wat de efficiëntste manier is om kanonskogels op te stapelen op het dek van een schip. Johannes Kepler uitte in 1611 al het vermoeden dat de maximale dichtheid voor bollen 74% is, een geordende pakking, net als atomen in een kristal.
Dit is echter pas bewezen in 1998 door Thomas Hales door met een computerprogramma alle mogelijke structuren te genereren en de dichtheden met elkaar te vergelijken. Het werk van Hales is door collega’s nagekeken en deze kunnen met 99% zekerheid zeggen dat zijn bewijs klopt. Verschillende wiskundigen zijn nu nog steeds bezig een elegantere methode te verzinnen die het vermoeden van Kepler voor 100% kan bewijzen.
Bron: Wetenschappelijke Scheurkalender 2010. Mede auteurs: Nick de Jong en prof.dr. Daniel Bonn, Van der Waals-Zeeman Laboratorium, Universiteit van Amsterdam.
Ook op 5 november geeft Schall samen met twee collega's tekst en uitleg, en eerder op 8 februari, 12 april, 13 en 15 mei en 26 juni 2010.
Meer informatie: Peter Schall, (020) 525 63 14.