FOM-oio Simone Belli wint Italiaanse natuurkundeprijs
Simone Belli MSc van het Instituut voor Theoretische Fysica (ITF) aan de Universiteit Utrecht heeft de Fontana prijs 2012 van de Società Italiana di Fisica gewonnen. Hij krijgt deze prijs voor zijn bijdrage aan de thermodynamica van vloeibare kristallen. De Fontana prijs, waarmee een geldbedrag van 1000 Euro is gemoeid, wordt jaarlijks uitgereikt aan een jonge Italiaanse onderzoeker. Dit jaar ging de prijs specifiek naar een onderzoeker die werkzaam is in de zachte gecondenseerde materie. De uitreiking vindt medio september plaats tijdens het jaarcongres van de de Società Italiana di Fisica te Napels.
Vloeibare kristallen, die bijvoorbeeld veel worden gebruikt in displays, bestaan vaak uit gelijk gerichte sigaar- of pannenkoekvormige deeltjes. Belli doet echter theoretisch onderzoek naar de spontane ordening van baksteenvormige nanodeeltjes. Enerzijds voorspellen theorieën dat zulke nanobaksteentjes zich bij hoge concentraties spontaan in twee richtingen ordenen, zodat een vloeibaar kristal ontstaat met twee optische assen in plaats van de gebruikelijke enkele as. Anderzijds blijkt theoretisch én experimenteel dat deze 'twee-assige nematische toestand' extreem moeilijk te stabiliseren is vanwege kristallisatie of ontmenging.
Belli's berekeningen hebben laten zien dat onzuivere mengsels van nanobaksteentjes met een breed scala aan afmetingen een verrassend grote neiging hebben om twee-assig te ordenen. Kristallisatie en ontmenging vinden veel minder plaats in zulke mengsels. Dit is niet alleen een verklaring voor de verrassende en onbegrepen stabiliteit van twee-assige ordening van nanobaksteentjes in de experimenten van voormalig FOM-oio Esther van der Pol, maar suggereert ook in welke richting bouwstenen gezocht kunnen worden voor twee-assige moleculaire vloeibare kristallen met display-toepassingen. Of zoals Belli's begeleider dr. René van Roij het verwoordt: "Meestal vindt de beste ordening plaats in de zuiverste materialen, maar Belli laat hier zien dat juist onzuiverheid van fundamenteel belang is voor de stabiliteit van twee-assige vloeibare kristallen."
Belli publiceerde het werk samen met Marjolein Dijkstra (Debye Institute for Nanomaterials Science) en René van Roij (ITF), vorig jaar in Physical Review Letters: Polydispersity Stabilizes Biaxial Nematic Liquid Crystals, Physical Review Letters 107, 148303 (2011).
Contact
Simone Belli (030) 253 59 05
René van Roij (030) 253 75 79