OCW honoreert twee natuurkundevoorstellen in Zwaartekracht programma
Zes onderzoeksteams van topwetenschappers van verschillende Nederlandse universiteiten krijgen geld om de komende tien jaar samen excellente wetenschappelijke onderzoeksprogramma's op te zetten. De natuurkunde is goed vertegenwoordigd, met twee gehonoreerde voorstellen: Frontiers of Nanoscience (35,9 miljoen euro) en Matter at all Scales (18,3 miljoen euro). Minister Bussemaker stelt in totaal 167 miljoen euro beschikbaar. "Met dit onderzoek stimuleren wij onderzoek dat tot de wereldtop behoort of de potentie ervoor heeft", aldus minister Bussemaker. "Vrij en onafhankelijk onderzoek is van groot belang om doorbraken te kunnen forceren in grote maatschappelijke vraagstukken."
FOM-directeur Wim van Saarloos reageert verheugd: "Het zijn fantastische toekenningen over de hele linie. Het grote aantal Spinoza-winnaars dat in de prijzen valt illustreert dat de commissie voor excellentie gaat, maar daarmee ook dat de weg naar de top lang is. Laten we nu ook investeren in de brede basis waaruit nieuw talent opbloeit." FOM-werkgroepleider Carlo Beenakker is betrokken bij twee van de zes gehonoreerde voorstellen: "Ik heb respect voor NWO, dat ze zo'n impuls durven te geven aan onderzoek dat geen toepassingen belooft op de korte termijn."
Zwaartekracht
De bijdrage is onderdeel van het programma Zwaartekracht, gefinancierd door het ministerie van OCW. De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) adviseert over de selectie van de teams van wetenschappers. Binnen de consortia werken wetenschappers van verschillende universiteiten samen om excellente wetenschappelijke onderzoeksprogramma’s op te zetten.
Het programma Zwaartekracht is de opvolger van de 'Dieptestrategie onderzoeksscholen', waarvoor in 1998 de laatste toekenningen zijn gedaan. Met Zwaartekracht geven OCW en NWO nu een nieuwe impuls aan samenwerking op het hoogste wetenschappelijke niveau. De excellente consortia moeten leiden tot profilering van universitair toponderzoek en leveren daarmee ook bijdragen aan de topsectoren en de grand challenges van het EU Kaderprogramma. In 2013 zal een tweede toekenningsronde voor Zwaartekracht plaatsvinden.
De gehonoreerde teams
NWO ontving 42 aanvragen voor financiering binnen Zwaartekracht. Voor de selectie stelde het Algemeen Bestuur van NWO een internationale commissie in. Deze bestond uit toponderzoekers met een brede kennis van wetenschappelijke ontwikkelingen en ervaring met grotere wetenschappelijke consortia. NWO heeft OCW geadviseerd om financiering beschikbaar te stellen voor zes consortia. OCW heeft dit advies overgenomen.
Frontiers of Nanoscience (NanoFront)
Hoofdaanvrager: Prof.dr. C. Dekker
Medeaanvragers: Prof.dr. C.W.J. Beenakker, prof.dr.ir. L.P. Kouwenhoven, prof.dr. J.W.M. Frenken, prof.dr. M.A.G.J. Orrit en prof.dr. H.W. Zandbergen
Penvoerende instelling: TU Delft
Toekenning: 35,9 miljoen
Stel, je zou kunnen kijken, controleren en bouwen op de ultieme schaal van de tastbare materie: atoom voor atoom! Met nanotechnologie kan dit nu en dat leidt tot nano devices met revolutionaire eigenschappen. Wij zullen de meest veelbelovende grenzen van de nanowetenchap verkennen: 1. Wij zullen nanodevices gebruiken om de quantummechanica te onderzoeken én te gebruiken, om het uiteindelijk toe te passen in quantumcomputers. 2. Wij onderzoeken én bouwen met de bouwstenen van levende cellen om leven te begrijpen en ziektes te bestrijden. 3. We ontwikkelen heel nieuwe nanotechnologie: nieuwe nanodevices en gereedschappen voor het maken van video's van de nanowereld in real time.
Delta-Institute for Theoretical Physics: Matter at all Scales
Hoofdaanvrager: Prof.dr. E.P. Verlinde
Medeaanvragers: Prof.dr. G. 't Hooft, prof.dr. J.J. Zaanen, prof.dr. C.W.J. Beenakker, prof.dr.ir. H.T.C. Stoof en prof.dr. J. de Boer
Penvoerende instelling: UvA
Toekenning: 18,3 miljoen
Theoretische natuurkunde gebruikt de wiskunde als universele taal om de oorsprong en opbouw van materie te beschrijven - op lengteschalen van atomen en moleculen tot sterren en sterrenstelsels. Er zijn echter nieuwe vormen van materie ontdekt die niet passen in het bekende theoretische raamwerk van de 20ste eeuw, zoals onzichtbare 'donkere materie', supergeleiders bij hoge temperatuur, en bouwstenen voor een quantumcomputer. Het nieuwe Delta-Institute for Theoretical Physics verenigt wetenschappers uit verschillende disciplines met als doel gezamenlijk deze nieuwe toestanden van materie te onderzoeken.
Meer informatie
Het volledige persbericht van OCW en NWO.