Pilot Netherlands Innovation Acceleration Fund (NIAF) in 2014
Initiatief van dr. Dirk Smit en dr.ir. Wim van Saarloos moet leiden tot vraaggestuurd onderzoek en 'een beter ecosysteem voor innovatie'.
Dr. Dirk Smit, Vice President Exploration Technology Shell en Chief Scientist Geophysics Shell, en FOM-directeur dr.ir. Wim van Saarloos zijn de initiatiefnemers van de oprichting van het Netherlands Innovation Acceleration Fund (NIAF), een fonds waarin bedrijven geld storten voor het financieren van wetenschappelijk onderzoek dat zij zelf kiezen. Smit en Van Saarloos voeren momenteel gesprekken met een aantal Chief Technology Officers van grote bedrijven. Als voldoende bedrijven het initiatief steunen kan een pilot in 2014 van start gaan. Het ministerie van EZ heeft in principe toegezegd dat TKI-toeslag beschikbaar komt voor NIAF-projecten, mits deze projecten voldoen aan de officiële voorwaarden.
Gericht op innovatieve oplossingen
Smit en Van Saarloos hebben zich tot het NIAF laten inspireren door het MIT Energy Initiative in Boston, waarvan Shell medeoprichter is. Het NIAF volgt de opzet van dit MIT fonds: als bedrijven inleggen in het NIAF verwerven ze daarmee bepaalde rechten. Ze kunnen aangeven welke wetenschappelijke uitdagingen ze voor de lange termijn zien. Vervolgens spelen wetenschappers hierop in door met onderzoekvoorstellen te komen. Uit deze voorstellen kiezen de bedrijven de gewenste projecten. Tweederde van het geld uit het fonds is bestemd voor door de deelnemende bedrijven gestuurd onderzoek en eenderde voor onderzoek met een 'open einde', dat in de ogen van Smit en Van Saarloos "wild kan zijn". Van Saarloos licht het financieringsmodel toe: "We denken aan bijdragen van de grootste bedrijven van één à twee miljoen euro per jaar, maar ook kleinere partners, zoals het mkb, kunnen naar draagkracht participeren. We overwegen om geassocieerde bedrijven het recht te geven het programma voor bijvoorbeeld vijfduizend euro per jaar te volgen. Ze kunnen zo zien wat er uit de wetenschap binnenkomt en eventueel aangeven in een project betrokken te willen worden". Van Saarloos ziet een rol voor FOM weggelegd: "FOM, of een ander gebied binnen NWO, kan de functie van makelaar op zich nemen, de calls uitzetten en het selectieproces regisseren". Hij benadrukt dat de calls zich niet op bepaalde disciplines richten maar op oplossingen: "Wat ons betreft kunnen voorstellen uit alle hoeken komen".
Ook kortlopende projecten
Smit is er met Van Saarloos van overtuigd dat financiering van onderzoek via het NIAF kan zorgen voor snellere innovatieve ontwikkeling: "Als bedrijven hun projecten zelf kiezen en de onderzoeker en het bedrijf meteen met elkaar in contact komen, leidt dat tot snellere filtering én uitvoering van ideeën voor innovatie. Een bijkomend voordeel is dat bedrijven – zowel mkb als grotere – kunnen kiezen voor kortlopende onderzoeksprojecten. De reguliere publiek-private onderzoeksprogramma's, meestal gekoppeld aan onderzoeken van postdocs of promovendi, beslaan vijf tot zes jaar en dat is voor bedrijven vaak te lang. In de Verenigde Staten worden voor kortlopende opdrachten nogal eens masterstudenten ingezet. Daarvoor wil ik de hoogleraren in Nederland ook warm maken. Het risico van een afgebakende verkenning van pakweg een halfjaar is zowel voor bedrijven als onderzoeksinstellingen beperkt en daarmee aantrekkelijk".
Van Saarloos hoopt op een bijeffect van een succesvolle NIAF-constructie: "Ik verwacht extra investeringen van het bedrijfsleven in universiteiten en onderzoeksinstituten als er nauwere directe contacten ontstaan, zodat onderzoekers beter zicht hebben op de uitdagingen van bedrijven en de bedrijven zich realiseren wat de wetenschap te bieden heeft. Ons plan sluit ook perfect aan bij het topsectorenbeleid van de overheid".