Icoonstatus voor quantumtechnologie
De Nederlandse regering heeft het onderzoek naar de quantumtechnologie (QuTech) de status gegeven van Nationaal Icoon. Dit maakte minister Henk Kamp vandaag bekend tijdens de Innovatie Conferentie in de Ridderzaal, in aanwezigheid van Koning Willem-Alexander. Het onderzoek aan de quantumcomputer onder leiding van FOM-bestuurslid en werkgroepleider Leo Kouwenhoven (Delft) is een van de vier projecten waarvan de Nederlandse overheid grote maatschappelijke en economische impact verwacht, en die de overheid daarom extra wil ondersteunen.
Belangrijk moment
"We staan op een belangrijk punt in de geschiedenis", reageert Kouwenhoven. "Het concept van de quantumcomputer bestaat al meer dan dertig jaar, maar was tot voor kort pure theorie. De wetenschap en de technologie zijn nu zover dat het eigenlijk niet zozeer de vraag is of we er een kunnen bouwen, maar vooral wanneer. En uiteraard wie dat dan gaat doen. Nederland kan daar een grote rol in spelen, en de status van Nationaal Icoon is daarbij voor ons een zeer belangrijke steun in de rug".
QuTech
QuTech is een intensieve samenwerking tussen quantumonderzoekers, electronica-experts en verschillende bedrijven, waaronder multinationals als Microsoft, maar ook Nederlandse high tech bedrijven en starters. Het doel van QuTech is de ontwikkeling van de quantumcomputer en een 'quantuminternet'. De quantumcomputer maakt gebruik van de bijzondere eigenschappen van materialen op nanoschaal en kan rekenproblemen oplossen die voor huidige computers veel te complex zijn. Dat maakt het bijvoorbeeld mogelijk materialen te vinden met bijzondere eigenschappen, zoals voor efficiëntere batterijen of medicijnen. Daarnaast kan een netwerk van quantumcomputers informatie versturen via 'quantumteleportatie', waardoor de informatie niet door derden te onderscheppen is.
FOM en quantumtechnologie
De onderzoeksgroep van Kouwenhoven aan de TU Delft behoort tot de wereldtop op het gebied van nanofysica. In het voorjaar van 2012 trok hij grote wetenschappelijke en publieke aandacht, vanwege de ontdekking van de Majorana-fermionen. Aan deze groep is sinds de jaren '80 door de TU Delft, NWO en FOM krachtige steun gegeven. Zo heeft FOM omvangrijke investeringen gedaan in (vast) wetenschappelijk en technisch personeel, apparatuur en infrastructuur en zijn via NWO-centraal grote bijdragen geleverd. Een belangrijk voorbeeld is de oprichting van de FOM-focusgroep 'Solid state quantum information processing' in 2004 onder leiding van Kouwenhoven. Deze FOM-focusgroep liep tot dit jaar en had tot doel uitgebreide quantumsystemen te ontwerpen om het gedrag van verstrengelde veel-deeltjestoestanden te bestuderen. In 2013 kondigde minister Kamp de oprichting aan van QuTech. Het lopende FOM Industrial Partnership Programme met Microsoft is onlangs vernieuwd met een forse investering vanuit NWO/FOM.
Vier iconen
Het kabinet heeft vier Nationale Iconen benoemd. In de categorie R&D doorbraaktechnologie is dat naast QuTech ook onderzoek naar gekweekte stamcellen. In de categorie Industriële innovatie kreeg de hybride aardappel de status en in de categorie Uitvinder de 'Bioneedle'.
Meer informatie:
Over quantum computing physics@FOM
De lezing van Leo Kouwenhoven op Physics@FOM Veldhoven 2013
Over QuTech
Over de Nationale Iconen