Meetsysteem ontwikkeld dat hartspiercellen nabootst
Dankzij een in Amsterdam ontwikkelde techniek kan het gedrag van een geïsoleerde hartcel nu precies worden gevolgd tijdens een hartslag. Dit opent wegen voor een nieuwe soort medicijntesten en fysiologische studies. Het systeem is ontwikkeld dankzij een goede samenwerking tussen fysici van FOM en VU, fysiologen van VUmc en twee bedrijven.
Vóór deze uitvinding waren experimenten met enkele hartspiercellen beperkt tot het meten van de maximale kracht die één cel kan ontwikkelen. De ontwikkeling van nieuwe medicijnen richtte zich met name hierop; de ontspannings- en vullingsfasen van het hart bleven buiten beschouwing. Om deze erbij te betrekken heeft het Amsterdamse cardiovasculaire team een sensor uitgevonden die in de hartcel - zichtbaar onder een microscoop - de kracht kan meten tijdens alle fasen van de hartslag. Het systeem kan metingen verrichten die sterk lijken op omstandigheden in levende organismen.
Nieuwe medicijntesten
Het nieuwe systeem is ontwikkeld dankzij een goede samenwerking tussen academische onderzoekers die een bestaand product van het bedrijf Ionoptix combineerden met een in Amsterdam ontwikkelde technologie. Het is op de markt gebracht door de Nederlandse startup Optics11 en Ionoptix."Dit apparaat kan een rol spelen bij functionele testen van medicijnen in preklinisch onderzoek, dus tijdens de ontwikkelfase van medicijnen, voordat het in mensen getest wordt", aldus Michiel Helmes, werkzaam bij Ionoptix en de afdeling Fysiologie van VUmc.
Jolanda van de Velden, hoogleraar Fysiologie van het Instituut voor Cardiovasculair onderzoek van VUmc, en FOM werkgroepleider Davide Iannuzzi, hoogleraar Natuurkunde van het LaserLab Instituut van de VU, hebben de ontwikkeling van dit systeem ondersteund. De onderzoeksgroepen van Iannuzzi en Van der Velden zijn de eersten in de wereld die over deze meetmethode publiceren. Van der Velden: "Dit brengt het onderzoek naar hartziekten een stap vooruit. Het is een voorbeeld van een optimale samenwerking tussen de academie en het bedrijfsleven." Pionier Iannuzzi, mede-oprichter van Optics11: ”Eindelijk, meer dan tien jaar na de eerste testen, kunnen we onze technologie aan onderzoekers overdragen die het gaan gebruiken om nieuwe manieren te vinden om uiteindelijk levens te redden. Het is voor ons allen een geweldig succes, ook voor iedereen die ons altijd heeft gesteund hierin.”
FOM
Optics11 ontwikkelt technologie voor zeer kleine optomechanische sensoren. In april 2011 heeft FOM een valorisatiesubsidie aan Iannuzzi toegekend. Met speciale valorisatieprojecten stimuleert FOM de kennisbenutting van door FOM gefinancierd wetenschappelijk onderzoek binnen de universitaire werkgroepen.
Dit onderzoek is ook verbonden met het FOM-programma 'Mechanosensing and mechanotransduction by cells'.
Meer informatie
Ionoptix
Optics11
Publicatie in Cardiovascular Research