Veni grants for seven young physicists (in Dutch)

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft 92 jonge, pas gepromoveerde wetenschappers een zogeheten Veni-subsidie toegekend. Onder de 92 gelukkigen zijn 6 natuurkundigen die hun aanvraag bij het Gebied Natuurkunde indienden en één oud-FOM-oio. De subsidie bedraagt maximaal 208.000 euro. Hiermee kan de wetenschapper drie jaar lang onderzoek doen en ideeën ontwikkelen. 

Fernando Alday gaat bij het Instituut voor Theoretische Fysica (Universiteit Utrecht) het verband verkennen tussen zwaartekrachtsystemen, zoals zwarte gaten, en microscopische systemen, zoals protonen en neutronen. Hij doet dit met behulp van methoden die zijn ontwikkeld in andere gebieden van de natuurkunde, zoals de fysica van de gecondenseerde materie.

Aan de Leidse Sterrenwacht gaat Herma Cuppen de vorming van ijslagen simuleren en de afwezigheid ervan in andere gebieden bestuderen. Deze ijslagen zien onderzoekers op stofdeeltjes in sommige gebieden in de interstellaire ruimte.  

Sander Klous gaat aan het FOM-Instituut voor Subatomaire Fysica NIKHEF in Amsterdam een systeem ontwikkelen dat enorme hoeveelheden meetgegevens uit de nieuwe deeltjesversneller LHC in real-time kan analyseren bij rekencentra over de hele wereld. Dit systeem zal vervolgens worden gebruikt om met nieuwe methodes naar het Higgsdeeltje te zoeken. Onderzoekers vermoeden dat het nog niet gevonden Higgsdeeltje verantwoordelijk is voor de massa die deeltjes hebben.

Licht kan niet langs paden lopen die kleiner zijn dan de golflengte van het licht. Femius Koenderink gaat aan het FOM-Instituut voor Atoom- en Molecuulfysica in Amsterdam proberen deze barrière voor optische schakelingen op nanoschaal te overwinnen. Hiertoe wordt licht overgebracht op schakelingen van metalen nanodeeltjes die tien maal kleiner zijn dan de golflengte van licht.

Aan de Rijksuniversiteit Groningen gaat Dmitry Mazurenko zoeken naar manieren om ultrasnel materiaaleigenschappen te kunnen schakelen, en naar fundamentele limieten aan de schakelsnelheid. Het zeer snel schakelen van de weerstand, de magnetisatie en andere eigenschappen van materialen is van groot belang voor elektronische, optische, en opto-elektronische componenten in de elektronica en de communicatietechnologie. 

Kevin O'Neill gaat aan de Technische Universiteit Delft één enkel molecuul elektrisch aanslaan en zo aanzetten tot het afgeven van licht. Spectroscopisch onderzoek van dat licht moet op de schaal van afzonderlijke moleculen fundamenteel inzicht opleveren in de koppeling tussen licht en materie. Lichtgevende moleculen zijn een veelbelovende nieuwe route naar het op afroep produceren van afzonderlijke lichtdeeltjes in toekomstige opto-elektronische technologieën.

Ook oud-FOM-oio Dirk Faber heeft een Veni-subsidie in de wacht gesleept. Hij gaat aan de Universiteit van Amsterdam een optisch meetinstrument bouwen, dat gebruikt maakt van speciaal ontwikkelde nanodeeltjes als contrastmiddel. Dit instrument moet het netvlies zeer nauwkeurig in beeld kunnen brengen. Dit is van belang voor onderzoek naar gen-therapie voor oogaandoeningen, dat wordt gedaan in het netvlies van muizen.

Tot de ontvangers van een Veni-subsidie hoort ook chemicus Anouk Rijs. Zij gaat met de vrije-elektronenlaser FELIX van het FOM-Instituut voor Plasmafysica Rijnhuizen onderzoek doen aan moleculaire machines, door ze aan te drijven met infrarood laserlicht van FELIX.

De subsidie bedraagt maximaal 208.000 euro. Hiermee kan de wetenschapper drie jaar lang onderzoek doen en ideeën ontwikkelen.